Plutchik 

​

Plutchik duyguları 8 temel kategoriye ayırmış: ​

SEVİNÇ, GÜVEN, KORKU, ŞAŞKINLIK, ÜZÜNTÜ, TİKSİNME, ÖFKE ve BEKLENTİ.

Peki duygularımız neden bu kadar önemli?

Öncelikle "DUYGU" tanımlarına bir bakalım.
Satre ; duygu olgusunun “bir anlama sahip olmak ve bir şeyleri belirtmek” ile ilgili olduğunu söylemiştir.
Cevizci’ye göre ; duyulan, duyumsanan her şey; özellikle tüm tutkuların, hafif veya ortalama şiddetteki heyecanların, aşk, sevgi gibi genel hallerin, genel ve içgüdüsel eğilimlerin genel adıdır.
TDK' da duyguyu "Belirli nesne, olay veya bireylerin insanın iç dünyasında uyandırdığı izlenim." olarak tanımlamıştır.
Basit olarak duyguyu bir nesne ya da duruma yaklaşma ya da kaçınmamızı sağlayan belirli bir eğilim olarak tanımlayabiliriz.
Bir duygu hissettiğimizde 5 temel öge bir araya gelir.
-Uyaran olay, nesne ya da düşünceyi fark etme
-Uyaranı algılama -> yorumlama
-Duygu hissetme (hoş bir duygu ise yaklaşma nahoş bir duygu ise kaçınma hissedilir.)
-Duruma bağlı fizyolojik tepkiler oluşur ki bunlar; kas gerginliği, hormon seviyesi, kalp ritmi, solunum ritmi, yüz ifadesi gibi...
- Son olarak da harekete geçme veya uyarana verilen tepki denilebilir.
Duygu halleri de motivasyon kaynağı olarak görülür.
Plutchik 1980'lerde duyguları kategorize etmiştir ve 8 temel duygu olduğunu ileri sürmüştür.
Yukarıda gördüğünüz çarkıfeleğin ortasındaki duygular temel duygulardır. 

Yaprakların en dış kısmı bir duygunun en ılıman halidir. Örneğin sükunet, sevincin en ılıman halidir. En üsteki kısım ise o temel duygunun en yoğun halidir. Örneğin coşkunluk, sevincin en ılıman halidir. 

Zıt durumdaki yapraklar duyguların zıtlığına işaret eder. Örneğin dikkat dağılması gibi ılıman bir duygunun zıttı, ilgi gibi bir diğer ılıman duygudur. 

​

Bir de ikililer dedikleri vardır. Yaprakların arasında kalan duyguları o iki yaprağın birleşmesi olarak adlandırmıştır.

Örnek verecek olursak; sevinç ve güven birleşerek aşkı oluşturur. 

Peki duyguların hayatımızdaki rolü/işlevi nedir?

Hissettiklerimiz bizi bazı davranışlara yönlendirir ve motive olan davranış bizi belirli hedefe yönlendirir.

Bu hedefin bir değeri olduğu için buna yöneliriz.

Yani duygular şu anki hareketlerimize değer katar, ilgimizi yönlendirir ve gelecekteki hareketlerimiz için de motivasyon kaynağı olurlar.

Duygular hakkında bir çok düşünür akıl yürütmüştür. Bu yazıda biz Plutchik'i ele aldık.

​

Tülay Ceyhan

Profesyonel Yaşam & Kariyer &  Öğrenci Koçluk Hizmetleri

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​